-Organik moleküller, genel olarak yapısında C, H ve O bulunan,
inorganik bileşiklerin aksine canlılar tarafından üretilebilen bileşiklerdir.
-Çeşitli
elementlerin ve fonksiyonel grupların karbon atomlarına bağlanmasıyla oluşan
moleküllerdir.
-Organik
moleküller; bitkiler, hayvanlar, mikroorganizmalar ve diğer biyolojik
kaynaklar
tarafından
doğal olarak sentezlenebileceği gibi laboratuvar ortamında sentetik
olarak
da üretilebilir.

-Organik
moleküller inorganik moleküllerden daha büyük yapılıdır. Büyük yapılarından dolayı lipitler, karbohidratlar, proteinler
ve nükleik asitler biyolojik makromoleküller olarak adlandırılır.
-Karbohidratlar,
proteinler ve nükleik asitler monomer adı verilen küçük moleküler
birimleri veya bunların kovalent bağlarla birbirlerine bağlanmasıyla oluşturduğu
polimerleri içerir.
Monomer: genellikle
polimer adı verilen daha büyük bir molekül oluşturmak üzere birbirine
bağlanan birbirinin aynısı veya çok benzeyen tek bir moleküldür.
Dimer: İki monomerin
kovalent bağla bileşerek oluşturduğu biyolojik yapıdır.
Polimer: Monomer olarak adlandırılan
basit moleküllerin kimyasal bağlarla bağlanması sonucu oluşan
yüksek molekül ağırlıklı maddelerdir.
|
Lipitler
polimerik yapılar oluşturmaz.
|
-Enerji verici
besinlerin enerji için kullanım sırası:
Karbonhidratlar –
Yağlar - Proteinler
-Açlık durumunda
kullanım sırası:
-Karbonhidratlar
– Yağlar - Proteinler
-Enerji verim
miktarı sırası :
- Yağlar - Proteinler
– Karbonhidratlar
-Genel olarak
yapıya katılma sırası :
-Protein -Yağ - Karbonhidrat
-Beyinde yapıya
katılma sırası:
- Yağ – Protein -
Karbonhidrat
|
Dehidrasyon reaksiyonu: İki
molekülün kovalent bağla birbirine bağlanırken aradan bir molekül suyun çıktığı
kimyasal reaksiyondur. Monomerlerden polimer oluşumu.
Hidroliz reaksiyonu: Su ilave
etmek suretiyle iki molekül arasındaki bağları yıkan kimyasal reaksiyondur.
Polimerlerin monomerlere yıkımı gibi.
|

Dehidrasyon, hücre
içerisinde ATP harcanarak gerçekleşirken, hidroliz hücre içinde ve hücre
dışında ATP harcanmadan gerçekleşebilir.
|
|
SORU 1.
Aşağıda verilen reaksiyonlardan hangisi dehidrasyon örneği olamaz?
A) 1
Gliserol + 3Yağ asidi → 1Yağ + 3H2O
B) A. asit
+ A. asit → Dipeptit + H2O
C)
Glikoz + 6O2 → 6CO2 + 6H2O
D)
Glikoz + Galaktoz → Laktoz + H2O
E)
(n)Glikoz → Glikojen + (n – 1)H2O
SORU 2.
İnsan vücudunda bulunan üç farklı organik besinin açlık durumunda
enerji ihtiyacını karşılamak için kullanım sırası aşağıdakilerden
hangisinde
doğru verilmiştir?
A) Yağ
– Protein – Karbonhidrat
B)
Karbohidrat – Yağ – Protein
C)
Karbohidrat – Protein – Yağ
D)
Protein – Yağ – Karbohidrat
E) Yağ
– Karbohidrat – Protein
SORU
3. Büyük organik moleküllere su katılarak yapı birimlerine
ayrıştırılmasına hidroliz denir.
Buna
göre hidroliz ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A)
ATP harcanmaz.
B)
Sadece hücre dışında gerçekleşebilir.
C)
Bir yıkım tepkimesidir.
D)
Su harcanır.
E)
Hücredeki monomer miktarını arttırabilir.
SORU
3. Protein, yağ ve karbonhidratların içerdikleri enerji
miktarı grafikte verilmiştir.

Buna göre aşağıdaki
eşleştirmelerden hangisi doğrudur?
|
I
.
|
II .
|
III .
|
A)
|
Karbohidrat
|
Yağ
|
Protein
|
B)
|
Protein
|
Yağ
|
Karbohidrat
|
C)
|
Yağ
|
Protein
|
Karbohidrat
|
D)
|
Protein
|
Karbohidrat
|
Yağ
|
E)
|
Karbohidrat
|
Protein
|
Yağ
|
SORU 4.
Aşağıda çift yönlü bir dönüşüm olayı gösterilmiştir.

Buna
göre şekildeki I ve II numaralı olay aşağıdakilerden hangisi olabilir?
|
I
|
II
|
A)
|
Hidroliz
|
Dehidrasyon
|
B)
|
Yıkım
|
Hidroliz
|
C)
|
Katabolizma
|
Anabolizma
|
D)
|
Dehidrasyon
|
Yapım
|
E)
|
Dehidrasyon
|
Hidroliz
|
CEVAPLAR
1. Dehidrasyon olabilmesi için su
açığa çıkmış olması yeterli değildir. Küçük organiklerin su açığa çıkararak
daha büyük organikleri oluşturması gerekir. Glikoz + 6O2 → 6CO2 + 6H2O
tepkimesi bir yıkım tepkimesidir. Dehidrasyon ise yapımdır.
CEVAP: C
2. Karbonhidrat – Yağ – Protein
CEVAP: B
3. Hidroliz, sadece hücre dışında
değil hem hücre içinde hem de hücre dışında gerçekleşebilir.
CEVAP B
4. I: Karbohidrat II: Yağ III: Protein
CEVAP: A
5. I yönü dehidrasyon aynı zamanda
anabolizma (yapım). II Yönü hidroliz aynı zamanda katabolizmadır.
CEVAP: E
|