|
SORU 1.
.

Ateş karıncaları,
yuvaları su altında kaldığında ya da
sele kapıldığında
birbirlerine tutunarak bir sal oluşturur
ve akıntıyla
birlikte hareket ederek bir arada kalır.
Bu sal, kolonideki
binlerce karıncadan oluşur. Karıncalar
saldaki yerlerini
sürekli değiştirir, böylece hiçbir karınca
uzun süre suyun
altında kalmaz. Karıncalardan
oluşan sal,
haftalarca batmadan su üzerinde kalabilir.
Yandaki görselde
ateş karıncalarının oluşturduğu bir
sal görülmektedir.
Yukarıdaki metinden
yararlanarak aşağıdaki soruları cevaplandırınız.
a) Karıncaların su
üzerinde nasıl kaldığını araştıran bir öğrencinin aşağıdakilerden hangisini
araştırması
beklenmez?
A) Suyun kaldırma
kuvvetini
B) Su
moleküllerinin birbirini çekme kuvvetini
C) Nesnelerin su
üzerinde oluşturduğu dönme hareketini
Ç) Su
moleküllerinin başka maddeleri çekme kuvvetini
D) Karıncaların
oluşturduğu yapının yüzey alanını
CEVAP:
C
b) Ateş karıncaları
örneğinden yola çıkarak bazı nesnelerin suda batmadan kalabilmesini sağlayan faktörleri
yazınız.
CEVAP:
Suyun kaldırma kuvveti, yoğunluk, adezyon, kohezyon, yüzey gerilimidir.
SORU 2.
Karbohidrat
çeşitlerinden selülozun sindirim sistemi sağlığı ve enerji üretimi açısından
önemini yazınız.
CEVAP:
Selüloz içerikli besinler lif bakımından zengin oldukları için bağırsak
hareketlerini düzenler, dışkının geçişi-
ni
kolaylaştırarak kabızlık riskini azaltır. İnsan vücudu tarafından
sindirilemeyen bir karbohidrat olduğu için
doğrudan
enerji kaynağı olarak kullanılmaz.
|
SORU 3.
Her birinde nişastayı sindiren enzim bulunan üç farklı tüp,
farklı sıcaklıklarda (-4 °C, 25 °C, 70 °C’ta) 30 dakika bekletiliyor. Daha
sonra bu tüplerin her birine eşit miktarda nişasta ekleniyor. Bir süre
bekletilen tüplere sırasıyla ayıraçlar eklenerek her seferinde tüplerdeki
renk değişimi gözleniyor.
|

|
İyotun
nişasta varlığında mavi-mor renk, Benedict
çözeltisinin
ise glikoz varlığında kiremit kırmızısı renk
verdiği
bilindiğine göre
a) Hangi tüpe iyot
damlatıldığında mavi-mor renk oluşur?
CEVAP:
A ve C
tüplerinde sıcaklık uygun olmadığı için enzimler çalışamaz ve sindirim
gerçekleşmez. Bu nedenle
tüplerde
bulunan nişasta eklenen iyot ile mavi-mor renk verir.
b) Tüpler oda
sıcaklığına alınıp bir süre bekletildikten sonra hangi tüpe Benedict
çözeltisi damlatılırsa renk değişimi gözlenir? Sebebini açıklayınız.
CEVAP:
Düşük sıcaklığın enzimler üzerine etkisi geri dönüşümlüdür ve
sıcaklık normale dönünce enzim yeniden çalışabilir(A). Yüksek sıcaklıklar ise
genellikle enzimin yapısını geri dönüşümsüz bozduğu için sıcaklık normale
dönse bile enzimler çalışamaz ((C). Bundan dolayı A ve B
tüplerinde kırmızı renk gözlenir.
Buna göre;
a) Tay-Sachs
hastalığı hakkında aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
A) Tay-Sachs
hastalığı çevresel faktörlerle ortaya çıkar.
B) Tay-Sachs
hastalığı sadece anneden alınan genlerle ortaya çıkar.
C) Hekzoaminidaz-A
(HexA) enzimi Tay-Sachs hastalığı olan bireylerde normal seviyede bulunur.
D)
Tay-Sachs hastalığında yağ molekülleri sinir sistemi hücrelerinde birikir ve
zehirlenmeye neden olur.
E) Tay-Sachs
hastalığı sinir hücrelerinin çoğalmasına neden olur.
b) Hekzoaminidaz-A
(HexA) enziminin sentezinde görevli olan organelleri ve bu organellerin
görevlerini yazınız.
CEVAP:
Ribozom:
Hücrede protein sentezi
Granüllü E.R.: Organellerin yapısına katılacak proteinler ile hücrenin
dışına salgılanacak proteinleri sentezler.
Lizozomlar: hücre içi sindirimin gerçekleşmesi için gereken enzimleri
içeren zarla çevrili keseciklerdir.
Golgi aygıtı: ER’de üretilen proteinlerin, lipitlerin ve diğer
hücresel maddelerin işlenmesi, depolanması, dağıtılması gibi önemli görevleri
yerine getirir. Hücre içinde sentezlenen proteinlerin doğru şekillerde
katlanmasını ve işlenmesini sağlar. Ayrıca işlenmiş proteinleri ve lipitleri
hücre içinde hedef bölgelere taşıyan özelleştirilmiş vezikülleri oluşturur.
SORU 6. Aşağıda hücre
zarından madde taşınmasının çeşitlerini gösteren farklı görseller numaralandırılarak
verilmiştir.



Buna göre;
aşağıdaki soruları cevaplandırınız.
a) Karaciğerin kan
şekerini düzenleyebilmesi için glikoz, kaç numaralı yöntemlerle hücre
zarından geçer?
CEVAP:
1/b ve c’dir. Glikoz , yardımcı proteinlerle çoktan aza difüzyon ile taşınır.
b) A, D, E ve K
vitaminleri enerji kullanmaksızın karaciğer hücrelerinin zarından geçerken
kaç numaralı
yöntemleri
kullanır?
CEVAP:
1-a ve 3-a’dır. Yağda çözünen A, D, E, ve K
SORU 9. Protein yapılı bazı
moleküllerin isimleri aşağıda verilmiştir.
|
Hemoglobin
|
Antikor
|
Enzim
|
Aktin
- miyozin iplikler
|
Buna göre bu
proteinlerin işlevlerini birer cümle ile yazınız.
CEVAP:
Hemoglobin: Solunum gazlarının taşınması (Taşıyıcı proteinler)
Antikor: Hastalıklara karşı koruma sağlar (Savunma proteinleri)
Enzim: : Katalizör olarak davranarak metabolizmayı düzenler (Enzimatik
proteinler)
Aktin - miyozin
iplikler: Hareket sağlayan proteinler
(kasılma sırasında iş görürler)
SORU 10.
Trigliseritin
yapısına katılan yağ asitlerinin moleküler görünümü verilmiştir.

Buna göre aşağıdaki
soruları cevaplandırınız.
a) A ve B yağ
asitleri grubunun adını yazınız.
A:
Doymuş yağ asidi , B: Doymamış yağ asidi
b) A ve B yağ asitlerinin
genel 3 özelliğini karşılaştırarak yazınız.
|
Doymuş
yağ asidi
|
Doymamış
yağ asidi
|
|
Oda
sıcaklığında katı halde bulunurlar.
|
Çoğu
oda sıcaklığında sıvıdır.
|
|
Genellikle
hayvansal kaynaklı yağ asitleridir.
|
Genellikle
bitkisel kaynaklı yağ asitleridir.
|
|
Karbon
atomları arasında tek bağ bulunur.
|
Bazı
karbon atomları arasında çift bağ bulunur.
|
SORU 11.
Aşağıda
bazı tepkimeler verilmiştir.
Glikoz + A →
Laktoz + Su
Glikoz + Fruktoz
→ B + Su
n(C) → n
(Nişasta) + (n-1) Su
Buna göre A, B ve C
karbonhidratlarının isimlerini ve çeşitlerini yazınız.
CEVAP:
|
Verilenler
|
İsmi
|
Çeşidi
|
|
A
|
Galaktoz
|
Monosakkarit
|
|
B
|
Sükroz
|
Disakkarit
|
|
C
|
Glikoz
|
Polisakkarit
|
SORU 12.
Bir
amino asidin moleküler yapısındaki gruplar X, Y ve Z harfleri ile gösterilerek
verilmiştir.

Buna göre X, Y ve Z
gruplarının isimlerini ve amino asidin amfoter özellik göstermesinin nedenini
yazınız.
CEVAP:
X: Amino grubu, Y: Radikal grup, Z: Karboksil grubu
Aminoasitler
hem asit hem baz kökü taşıdıkları için amfoter moleküllerdir.
SORU 17. Bir bitki hücresi
tarafından üretilen glikoz molekülü birçok metabolik olayda kullanılır.
Aşağıdaki şemada
bu olaylardan
bazıları gösterilmiştir.

Buna göre numaralarla
gösterilen tepkimelerden hangileri dehidrasyon, hangileri hidroliz örneğidir?
-Dehidrasyon
tepkimesi örneği olanlar: .............................
-Hidroliz
örneği olanlar: ...............................
CEVAP:
-Dehidrasyon
tepkimesi örneği olanlar: III, VI, VII ve X
-Hidroliz
örneği olanlar: IV, V, VIII ve IX
SORU 18. Aşağıdaki şekilde
bazı bitki hücrelerinde bulunabilen bir disakkarit sentez reaksiyonu
gösterilmiştir.

Şekildeki X, Y ve Z
ile gösterilen yerlere karşılık gelen kelimeleri aşağıya yazınız.
CEVAP:
|
X
|
Y bağı
|
Z
|
|
Glikoz
|
Glikozit
|
Sükroz
|
SORU 19. Aşağıda bir
enzimsel reaksiyon şeması verilmiştir.

Bu şemada
numaralandırılmış yapıların isimlerini yazınız.
I:
....................... II: .............................
III:
......................... IV: ..............................
CEVAP:
I:
Substrat II: Enzim-Substrat kompleksi
III: Ürünler
IV: Enzim
SORU
23. Karbonhidratların bir yönüyle sınıflandırması
aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.
|
Çeşitleri
|
Kaynakları
|
|
Bitkisel
|
Hayvansal
|
|
Monosakkaritler
|
Glikoz
|
I
|
Galaktoz
|
|
Disakkaritler
|
II
|
Sükroz
|
III
|
|
Polisakkaritler
|
Nişasta
|
IV
|
Glikojen
|
V
|
Tablodaki
I, II, III, IV ve V numaralı yerlere gelmesi gereken çeşitlerinin isimlerini
yazınız.
CEVAP:
|
I
|
II
|
III
|
IV
|
V
|
|
Fruktoz
|
Maltoz
|
Laktoz
|
Selüloz
|
Kitin
|
SORU 24. Karaciğerde
bulunan katalaz enzimi zehirli bir molekül olan H202’yi
H202 → H20 + 1/2 02 reaksiyonu ile
parçalayarak etkisiz hâle getirir. Aşağıdaki düzenek eşit miktarda H202
konularak hazırlanmıştır

Buna
göre;
a)
Yukarıda verilen deney düzeneklerindeki
cıva
seviyelerinin A kolunda yükselme hızlarını çoktan aza sıralayınız.
...............................................
b)
Enzimlerin çalışmasını etkileyen faktörlerden hangisi bu hız farkına neden
olmuştur? Sadece ismini yazınız.
...............................................
c)
Kaplardaki tepkime tamamlandıktan sonra A kolundaki civa seviyesinin
yükseklikleri arasındaki ilişkiyi yazınız.
...................................................
CEVAP:
a)
II-I-III
b)
Enzim miktarı
c)
Substrat olan H2O2
miktarı kaplarda eşit olduğundan eşit oranda O2 çıkışı olacaktır.
Bu durumda I=II=III olur.
SORU
25. Aşağıdaki tabloyu istenen bilgilere göre tamamlayınız.
|
Organik
molekül
|
Yapı
birimleri
(monomeri)
|
Bağ
çeşidi
|
|
Glikojen
|
|
|
|
Protein
|
|
|
|
Trigliserit
|
|
|
|
Maltoz
|
|
|
|
Laktoz
|
|
|
CEVAP:
|
Organik
molekül
|
Yapı
birimleri
(monomeri)
|
Bağ
çeşidi
|
|
Glikojen
|
Glikoz
|
Glikozit
|
|
Protein
|
Aminoasit
|
Peptit
|
|
Trigliserit
|
Gliserol+Yağ asitleri
|
Ester
|
|
Maltoz
|
Glikoz
|
Glikozit
|
|
Laktoz
|
Glikoz+Galaktoz
|
Glikozit
|
CEVAP:
|
Özellikler
|
Selüloz
|
Kitin
|
|
• Yapısal polisakkarittir.
|
✓
|
✓
|
|
• Dallanmış yapı göstermez ve suda çözünmez.
|
✓
|
|
|
• Yapısında azot bulunur.
|
|
✓
|
|
•Mantarlarda hücre çeperinin yapısına
katılır.
|
|
✓
|
SORU
29. Numaralandırılmış kutucuklarda organik ve inorganik
moleküller verilmiştir.
|
1
Kalsiyum
|
2
Aminoasit
|
3
Nükleotit
|
|
4
Sükroz
|
5
Glikojen
|
6
Vitamin
|
Buna
göre kutucuklardaki numaraları kullanarak aşağıdaki soruları cevaplayınız.
(Her yanlış kullanılan rakam için -1 (eksi 1) puan uygulanacaktır)
a)
Hangilerinde glikozit bağı bulunur?
.............
b)
Monomer olarak polimerleri oluşturanlar hangileridir?
............
c)
Hangileri bileşik bir enzimin yapısında bulunabilir?
...............
d)
Pentoz şekeri içerenler hangileridir?
.................
e)
Glikoz molekülü içerenler hangileridir?
..................
CEVAP:
a)
3-4-5
b)
2-3
c)
1-2-6
d)
3
e)
4-5
SORU
30. Aşağıda bir enerji dönüşümünün bazı aşamaları numaralandırılarak
verilmiştir.

Buna
göre numaralarla gösterilen aşamaları endergonik ve ekzergonik tepkimeler
şeklinde gruplandırınız.
|
Ekzergonik olanlar
|
Endergonik olanlar
|
|
......................................
|
......................................
|
CEVAP:
|
Ekzergonik
olanlar
|
Endergonik
olanlar
|
|
1 ve 3
|
2 ve 4
|
SORU 31. Çeşitli canlılarda
bulunan polisakkaritleri, depo maddesi ve yapısal olma
durumlarına göre aşağıdaki tabloya
yazarak
tabloyu tamamlayınız.
|
Bulunduğu
canlılar
|
Yapısal olanlar
|
Depo maddesi olanlar
|
|
Bitkide
|
|
|
|
Hayvanda
|
|
|
|
Mantarda
|
|
|
|
Bakteride
|
|
|
a)
Başlangıçta hangi ortamlarda polimer yapılı maddeler vardır?
............................
b)
İlerleyen süreçte hangi ortamlarda riboz şekeri oluşabilir.
..................
c)
Adenin bazının oluşma ihtimali olan ortamlar hangileridir?
.......................
d)
Hangi ortamda aminoasit oluşabilir.
....................
e)
Ester bağı sayısının yıkıma uğradığı ortamlar hangileridir?
..................
CEVAP:
a)
III-IV-V b) II-IV c) II-III-IV
d) V e) I-II-III-IV
SORU 35. Aşağıda prokaryot ve
ökaryot hücrelere ait bazı özellikler verilmiştir. Bu özellikleri venn
diyagramı üzerinde karşılaştırınız.

CEVAP:

SORU 36. Aşağıda bitki hücreleri ile hayvan
hücrelerine ait bazı özellikler verilmiştir. Bu özellikleri venn diyagramı
üzerinde karşılaştırınız.

SORU 37. Bir bitki hücresinin ozmotik
basıncındaki değişim aşağıdaki grafikte gösterilmiştir.

CEVAP:
|
Özellikler
|
Mitokondri
|
Peroksizom
|
|
Oksijen kullanma
|
+
|
+
|
|
Alkol ilaç gibi maddelerin olumsuz
etkilerini yok etme
|
|
+
|
|
ATP sentezleme
|
+
|
|
|
Hücre içinde kendini çoğaltabilme
|
+
|
+
|
|
Hidrojen peroksit üreten ve tüketen
tepkimeleri gerçekleştirme
|
|
+
|
SORU
41. Aşağıda verilen bilgilere göre
fagositoz ile pinositozu ilgili kutuya “+” işareti yazarak karşılaştırınız.
|
Özellikler
|
Fagositoz
|
Pinositoz
|
|
Canlı
hücrelerde gerçekleşir.
|
|
|
|
Yalancı
ayak oluşur.
|
|
|
|
Zar
içe çökerek geçici cep oluşur.
|
|
|
|
Büyük
katı maddeler alınır.
|
|
|
|
Zar
yüzeyi küçülür.
|
|
|
|
Yoğunluk
farkı önemli değildir.
|
|
|
CEVAP:
|
Özellikler
|
Fagositoz
|
Pinositoz
|
|
Canlı
hücrelerde gerçekleşir.
|
+
|
+
|
|
Yalancı
ayak oluşur.
|
+
|
|
|
Zar
içe çökerek geçici cep oluşur.
|
|
+
|
|
Büyük
katı maddeler alınır.
|
+
|
|
|
Zar
yüzeyi küçülür.
|
+
|
+
|
|
Yoğunluk
farkı önemli değildir.
|
+
|
+
|
SORU 42. Canlılarda
metabolik atıkların su yardımıyla vücuttan uzaklaştırılması suyun hangi
özelliği ile açıklanabilir?
Bir
cümle ile belirtiniz.
...........................................................................................
CEVAP:
Suyun çözücülük özelliği, besinlerin taşınmasına ve metabolik
atıkların uzaklaştırılmasına yardımcı olur.
SORU 43. Bitkilerde suyun
köklerden yukarı taşınması suyun hangi özellikleri ile açıklanabilir?
................................................................................
CEVAP:
Suyun adezyon ve kohezyon
özelliğiyle sağlanır.
SORU 44. Aşağıdaki Tabloda
izotonik ortamda bulunan bir bitki hücresinde ortam ve hücre ile ilgili bazı
durumlar verilmiştir. Bunlara bağlı olarak hücrenin ozmotik basıncında gerçekleşmesi
beklenen durumları tabloda gösterilen yerlerin kuyucuklarında “+” işaretini
kullanarak gösteriniz.
|
Durum
|
Hücre
içindeki ozmotik basınç
|
|
Değişmez
|
Artar
|
Azalır
|
|
Ortama
saf su eklenmesi
|
|
|
|
|
Ortama
tuz eklenmesi
|
|
|
|
|
Ortama
nişasta eklenmesi
|
|
|
|
|
Hücrenin
çok sayıda glikoz sentezlemesi
|
|
|
|
|
Hücredeki
glikoz moleküllerinden nişasta sentezlemesi
|
|
|
|
|
SORU 4. Aşağıda verilen
tablo ve metinden yararlanarak soruları cevaplayınız.
|
1. Tüp
|
2. Tüp
|
3. Tüp
|
4. Tüp
|
5. Tüp
|
6. Tüp
|
|
Bitki
özütü
|
Hayvan
özütü
|
Maltoz
|
Sükroz
|
Nişasta
|
Maltoz
ayıracı
|
|
7. Tüp
|
8. Tüp
|
9. Tüp
|
10.
Tüp
|
11.
Tüp
|
12.
Tüp
|
|
Sükroz
ayıracı
|
Nişasta
ayıracı
|
Glikoz
ayıracı
|
Fruktoz
ayıracı
|
Glikojen
|
Glikojen
ayıracı
|
Bir biyoloji
öğretmeni; öğrencilerine bitki ve hayvan hücrelerinden özütler elde edilebileceğini,
bu süreçte ayıraçlar kullanılarak ilgili maddelerin varlığının renk değişimleriyle
gösterilebileceğini anlatır. Daha sonra öğrencilerden polisakkarit ve disakkaritlerin
yapı taşlarını belirlemelerini ve bu karbohidratların bitkisel kaynaklı mı
yoksa hayvansal kaynaklı mı olduğunu araştırmalarını istiyor.
a) “Bitkilerde
maltozu sindiren enzim bulunur.’’ hipotezini kuran bir öğrenci hangi deney
tüplerini kullanmalıdır?
Nedenini
açıklayınız.
CEVAP:
1,3 ve 9 tüpleri kullanılmalı. Bitki özütünde maltozu sindiren enzim
bulunduğu için maltoz, monomeri olan
glikoza
parçalanır; 9. tüpte bulunan glikoz ayıracı ile de bu tespit edilir.
b)
Öğretmen bir öğrencisinden sükrozun yapı taşlarının glikoz ve fruktoz
olduğunu ispatlayabileceği bir deney tasarlamasını istiyor. Öğrenci yapacağı
deneyde hangi tüpleri kullanmalıdır? Sebebini açıklayınız.
CEVAP:
1, 4, 9 ve 10 tüpleri kullanılmalı. Bitki özütünde sükrozu sindiren enzim
bulunduğu için sükroz, monomeri
olan
glikoza ve fruktoza parçalanır, 9 ve 10. tüpte bulunan glikoz ve fruktoz
ayraçları ile de tespit edilir.
c) Maltoz, sükroz
ve glikojen ayıraçları (A, B ve C) bitkisel ya da hayvansal kaynaklı olduğu
bilinmeyen X ve Y özütlerinin bulunduğu deney tüplerine eklenmiş ve tablodaki
sonuçlar elde edilmiştir.
|
Ayıraçla
|
X Özütü
|
Y Özütü
|
|
A
|
+
|
-
|
|
B
|
-
|
+
|
|
C
|
+
|
-
|
Renk
değişimi var: (+) Renk değişimi yok: (-)
Tablodaki sonuçlara
göre aşağıdaki ifadelerden doğru olanlar için "D", yanlış olanlar
için "Y" yazınız. Cevabınızın
gerekçesini
cümlenin altındaki boşluklara yazınız.
1) X özütü bitkisel
ise A kesinlikle maltoz ayıracıdır.(.. Y...)
çünkü
bitki özütünde sadece maltozu sindiren enzim yoktur, sükrozu sindiren enzim
de bulunur.
2) Y özütü
hayvansal ise B’nin glikojen ayıracı olduğu kesindir. (..D...) çünkü
glikojen hayvanlarda depo edilen ancak bitkilerde bulunmayan bir
polisakkarittir.
3) X özütü
hayvansal ise C sükroz ayıracı olabilir. (...D..)
hayvan özütünde sükroz bulunabilir.
4) Y bitki özütü
ise A kesinlikle glikojen ayıracıdır. (..Y...)
bitki özütünde glikojen bulunmaz.
SORU 5. Tay-Sachs (Tay-Sak)
hastalığı, genetik bir rahatsızlıktır ve hem anneden hem de babadan gelen
genlerin birleşmesiyle ortaya çıkar. Bu hastalıkta Hekzoaminidaz-A
(HexA) adı verilen
bir enzim yetersiz düzeydedir. Normalde bu enzim, belirli yağ moleküllerini
parçalayıp geri dönüştürmekle görevlidir. Tay-Sachs hastalığı olan bireylerde
bu enzim yeterli
düzeyde olmadığı
için yağ molekülleri sinir sistemi hücrelerinde birikir. Bu birikim zamanla
artarak hücrelerde zehirlenme etkisi gösterir ve sinir hücrelerinin hasar
görmesine veya ölmesine yol açar.
vitaminleri
fosfolipit tabakasından çoktan aza difüzyon içe geçer.
c) Karaciğer
hücreleri sitoplazmalarına göre madde yoğunluğu düşük bir dış ortama
koyulduğunda su moleküllerinin kaç numaralı yöntemleri kullanarak hücre
zarından geçtiğini yazınız.
CEVAP:
Madde yoğunluğu düşük ortam hipotonik ortam (saf su) dır. Su ozmoz ile hücre
içerisine girer. Buna göre çok azı 1-a ile büyük bir kısmı 1-b ile geçer.
d) Hücre zarının
küçülmesine ya da büyümesine neden olan geçiş yöntemleri hangileridir?
CEVAP:
5’te hücre zarından kopan parça ile büyük molekül hücre içerisine alınmıştır.
Zar küçülür. 6’da hücre dışına atılan maddeyi taşıyan kesecik zarı hücreye
eklenmiştir. Zarın büyümesine yol açar.
Bir öğrenci,
biyoloji dersinin proje ödevi için kuru incirleri kullanarak bir deney
yapmıştır.
Yaptığı deneyde 10
gramlık kuru incirleri üç farklı yoğunlukta sıvı içeren üç
farklı kap içinde
45 dakika bekletmiştir. İncirleri her 15 dakikada bir kaplardan çıkarıp
ağırlıklarını
ölçmüş ve ağırlık değişimlerini gösteren grafikleri oluşturmuştur.
SORU 7. Bir öğrenci,
biyoloji dersinin proje ödevi için kuru incirleri kullanarak bir deney
yapmıştır.
Yaptığı deneyde 10
gramlık kuru incirleri üç farklı yoğunlukta sıvı içeren üç farklı kap içinde
45 dakika bekletmiştir. İncirleri her 15 dakikada bir kaplardan çıkarıp
ağırlıklarını ölçmüş ve ağırlık değişimlerini gösteren grafikleri
oluşturmuştur.

Yukarıdaki açıklama
ve grafiklere göre soruları cevaplandırınız.
a) Öğrencinin
hazırladığı kaplardaki sıvıların yoğunluklarını sıralayıp bu ortamları kuru
incire göre adlandırınız.
I. Ortam :
....................................
II. Ortam:
....................................
II. Ortam :
...................................
CEVAP:
I. Ortam : Hipotonik II. Ortam: Hipertonik. II. Ortam :İzotonik
b) İncirler 45
dakika yerine 24 saat bekletilseydi sonuç ne olurdu? Açıklayınız.
CEVAP:
Yoğunluk farkı ortadan kalktıktan sonra ozmoz olayı
gerçekleşmeyeceğinden 45 dk. sonraki durum değişmeden
kalırdı.
SORU 8. Bazı
organizasyon basamaklarına ait görseller
aşağıda
verilmiştir.

Buna göre, numaralı
görsellerin altına organizasyon basamaklarını yazarak aşağıda büyükten küçüğe
doğru sıralayınız.
CEVAP: I:Organ
II: Hücre III: Sistem ıv: organel
Büyükten
küçüğe doğru sıralaması: III-I-II-IV
SORU 13.
DNA
molekülünün bir bölümü numaralanarak verilmiştir

Buna göre
numaralanmış yapıların isimlerini yazınız.
|
1.
.......................................
2........................................
3........................................
|
4......................................
5....................................
6.
..................................
|
CEVAP:
|
1.
Fosfat grubu
2.
Deoksiriboz
3.
Adenin
|
4.Guanin
5.Timin
6.
Sitozin
|
SORU 14. Hücre zarının
özgüllüğü hangi moleküller tarafından sağlanır? Yazınız.
CEVAP:
Hücre zarının dış kısmında bulunan glikoproteinler ve
glikolipitler tarafından sağlanır.
SORU 15. Aşağıda verilen
tabloyu DNA ve RNA’nın istenen özelliklerine göre doldurunuz.
|
ÖZELLİK
|
DNA
|
RNA
|
|
İplik sayısı
|
|
|
|
Yapısındaki pürün
bazları
|
|
|
|
Yapısındaki
pirimidin bazları
|
|
|
|
Mevcut pentoz
|
|
|
|
Kendisine özgü
bazı
|
|
|
CEVAP:
|
ÖZELLİK
|
DNA
|
RNA
|
|
İplik sayısı
|
İki
|
Bir
|
|
Yapısındaki pürün bazları
|
A
ve G
|
A
ve G
|
|
Yapısındaki pirimidin bazları
|
T
ve C
|
U
ve C
|
|
Mevcut pentoz
|
Deoksiriboz
|
Riboz
|
|
Kendisine özgü
bazı
|
Timin
|
Urasil
|
SORU 16. Aşağıda hücre
zarından madde geçişlerinden endositoz gösterilmiştir.

Buna göre, bu süreç
içerisinde numaralarla gösterilen hücresel yapıların isimlerini yazınız.
CEVAP:
I: Golgi, II: Lizozom, III: Besin kofulu, IV: Sindirim kofulu, V: Boşaltım
kofulu
SORU 20. Ökaryot
hücrelerdeki bazı organellerin görevleri şu şekildedir:
I. İçerdiği katalaz
enzimi sayesinde hidrojen peroksiti
su ve oksijene
dönüştürerek etkisiz hâle getirir.
II. Hücrenin
ihtiyaç duyduğu ATP'nin büyük bir kısmını oksijen kullanarak sentezler.
III. Çizgili kas
hücrelerinde kasılma için gerekli olan kalsiyum iyonlarını depolar.
IV. DNA’dan gelen
talimatlar doğrultusunda rRNA burada sentezlenir.
Buna
göre görevleri verilen hücre alt birimlerinin isimlerini yazınız.
I:
..................................
II:
.................................
III:
.................................
IV:
..............................
CEVAP:
I.
Peroksizom
II. Mitokondri
III.
Düz Endoplazmik Retikulum
IV.
Çekirdekçik
SORU 21. Aşağıda
verilen kapta A ve B bölmeleri arasında yarı geçirgen zar bulunmaktadır.

Buna göre, B bölmesine konduğu gösterilen moleküllerden
hangileri A bölmesine geçebilir? Hangileri geçemez?
Zardan
geçebilenler: .........................................
Zardan
geçemeyenler: ........................................................
CEVAP:
Zardan
geçebilenler: Riboz, Fruktoz
Zardan
geçemeyenler: Dipeptit, Laktoz, Glikojen, Maltoz
SORU 22. Endositoz ve ekzositoz olaylarıyla ilgili
aşağıdaki karşılaştırma tablosunu doldurunuz.
|
Özellik
|
Endositoz
|
Ekzositoz
|
|
Taşıma yönü (Hücre içine / Hücre dışına)
|
|
|
|
Hücre zarı yüzey alanı (Artar/Azalır)
|
|
|
|
Enerji harcanması (Var / Yok)
|
|
|
CEVAP:
|
Özellik
|
Endositoz
|
Ekzositoz
|
|
Taşıma yönü (Hücre içine / Hücre
dışına)
|
Hücre
içine
|
Hücre
dışına
|
|
Hücre zarı yüzey alanı (Artar/Azalır)
|
Azalır
|
Artar
|
|
Enerji harcanması (Var / Yok)
|
Var
|
Var
|
SORU
26. Aşağıdaki şemada karbonhidrat yağ ve proteinlerin eşit
miktarlarda kullanıldığında verdikleri enerji miktarları gösterilmiştir.

Buna
göre;
a)
Z, N ve L harfleri hangi temel bileşenleri göstermektedir.
..................................................................
b)
Z, N ve L harflerini kullanarak hücrede açlık durumunda enerji için kullanım
sırasını yazınız.
............................................................
c)
Z, N ve L harflerini kullanarak hayvan hücrelerinde yapıya katılım miktarı
bakımından sırasını yazınız.
.............................................................
CEVAP:
a)
Z: Yağ, N: protein, L ise karbonhidrattır
b)
L-Z-N
c)
N ˃ Z ˃ L
SORU
27. Vitaminlerle ilgili aşağıdaki tabloyu verilen
bilgilere uygun olarak tamamlayınız.
|
Vitaminler
|
Vücuttaki işlevleri
|
Eksikliğinde ortaya çıkan durumlar
|
|
E
vitamini
|
Antioksidandır.
Üreme organlarının aktivitesinde etkilidir.
|
|
|
C
vitamini
|
Bağışıklık
sisteminin güçlenmesinde rol alır.
|
|
|
|
Kemik ve diş
gelişimini sağlar.
|
Çocuklarda
raşitizim
|
|
A
vitamini
|
|
Gece körlüğü
ortaya çıkar.
|
|
K
vitamini
|
Kanın
pıhtılaşmasında görev yapar.
|
|
CEVAP:
|
Vitaminler
|
Vücuttaki işlevleri
|
Eksikliğinde ortaya çıkan durumlar
|
|
E
vitamini
|
Antioksidandır.
Üreme organlarının aktivitesinde etkilidir.
|
Kısırlık
oluşabilir.
|
|
C
vitamini
|
Bağışıklık
sisteminin güçlenmesinde rol alır.
|
Yorgunluk,
enfeksiyon, diş eti iltihabı
|
|
D vitamini
|
Kemik ve diş
gelişimini sağlar.
|
Çocuklarda raşitizim
|
|
A
vitamini
|
Görme
olayında etkili olan maddelerin yapısına katılır.
|
Gece körlüğü
ortaya çıkar.
|
|
K
vitamini
|
Kanın
pıhtılaşmasında görev yapar.
|
Kanın
pıhtılaşma süresi uzar.
|
SORU
28. Selüloz ve kitin ile ilgili aşağıdaki tabloyu “✓”
işaretini
kullanarak tamamlayınız.
|
Özellikler
|
Selüloz
|
Kitin
|
|
• Yapısal
polisakkarittir.
|
|
|
|
• Dallanmış yapı
göstermez ve suda çözünmez.
|
|
|
|
• Yapısında azot
bulunur.
|
|
|
|
•Mantarlarda
hücre çeperinin yapısına
katılır.
|
|
|
CEVAP:
|
Bulunduğu canlılar
|
Yapısal
olanlar
|
Depo
maddesi olanlar
|
|
Bitkide
|
Selüloz
|
Nişasta
|
|
Hayvanda
|
Kitin
|
Glikojen
|
|
Mantarda
|
Kitin
|
Glikojen
|
|
Bakteride
|
Peptidoglikan
|
Glikojen
|
SORU
32. Aşağıda verilen özelliklere göre dehidrasyon ve
hidroliz olaylarını karşılaştırınız.
|
Özellikler
|
Dehidrasyon
|
Hidroliz
|
|
Kimyasal bağ
kurulumu veya yıkımı
|
|
|
|
ATP harcanma
durumu
|
|
|
|
Yapım/yıkım olma
durumu
|
|
|
|
Hücre içi veya
dışında gerçekleşme durumu
|
|
|
CEVAP:
|
Özellikler
|
Dehidrasyon
|
Hidroliz
|
|
Kimyasal bağ kurulumu veya yıkımı
|
Kurulur
|
Yıkılır
|
|
ATP harcanma durumu
|
Harcanır
|
Harcanmaz
|
|
Yapım/yıkım olma durumu
|
Yapımdır
|
Yıkımdır
|
|
Hücre içi veya dışında gerçekleşme durumu
|
Hücre
içinde
|
Hücre
içi ve dışında
|
SORU 33. Karaciğerin katalaz enzimi H202’yi
H20 ve 1/2 02 ‘ye parçalar. Buna göre
aşağıdaki soruları cevaplandırınız.

a) Yukarıdaki düzenek enzimlerin çalışmasına etki eden hangi
faktörün etkisini kanıtlamak için düzenlenmiştir.
.............................................
b)
Birim zamanda oluşan oksijen miktarı hangi ortamda en fazladır? Niçin?
................................................
CEVAP:
a)
Enzim miktarı
b) Ezilmiş karaciğerin bulunduğu
ortamda en fazladır. Çünkü serbest kalan enzim miktarı en fazladır.
SORU 34.

Yukarıdaki düzenekte enzimlerin çalışması için optimum şartlar
sağlanmıştır.
Buna göre, aşağıdaki soruları cevaplandırınız.
CEVAP:

SORU
38. Özdeş bitki hücreleri aşağıda verilen özelliklere
sahip kaplara konuyor.

Yeterli
süre beklendikten sonra gözlemler kaydediliyor. Buna göre soruları
cevaplayınız.
a)
A kabına konan bitki hücresinde hücre zarı ile çeper arasındaki uzaklık nasıl
değişir? ......................
b)
Hangi kaba konan hücrede plazmoliz görülür? ................
c)
Hangi kaba konan hücre, kap ile yaklaşık eş yoğunluğa sahiptir? ...................
d)
Hangi kaba konan hücre dışarıya su verir? .................
e)
Hangi kaba konan hücrenin osmotik basıncı azalır? ............
f)
Gözlem sonunda turgor basıncı en yüksek olan hücre hangi kaptadır?
..............................
CEVAP:
a)
Azalır b) L kabı c) N kabı d) L kabı e) Z kabı f) Z kabı
SORU
39. Bir bitki hücresinde farklı yapı ve göreve
sahip X ve Y organellerinin birim zamanda kullandığı ve ürettiği maddelerin
değişimi gösterilmiştir.

Buna
ggöre, X ve Y organellerinin isimlerini yazınız.
CEVAP:
|
X
organeli
|
Y
organeli
|
|
Mtokondri
|
Kloroplast
|
SORU
40. Aşağıda verilen özellikleri mitokondri
ve peroksizom organelleri için uygun kutuya “+” işareti yazarak
karşılaştırınız.
|
Özellikler
|
Mitokondri
|
Peroksizom
|
|
Oksijen
kullanma
|
|
|
|
Alkol
ilaç gibi maddelerin olumsuz etkilerini yok etme
|
|
|
|
ATP
sentezleme
|
|
|
|
Hücre
içinde kendini çoğaltabilme
|
|
|
|
Hidrojen
peroksit üreten ve tüketen tepkimeleri gerçekleştirme
|
|
|
CEVAP:
|
Durum
|
Hücre
içindeki ozmotik basınç
|
|
Değişmez
|
Artar
|
Azalır
|
|
Ortama
saf su eklenmesi
|
|
|
+
|
|
Ortama
tuz eklenmesi
|
|
+
|
|
|
Ortama
nişasta eklenmesi
|
+
|
|
|
|
Hücrenin
çok sayıda glikoz sentezlemesi
|
|
+
|
|
|
Hücredeki
glikoz moleküllerinden nişasta sentezlemesi
|
|
|
+
|
SORU 45. Aşağıda B
sütunundan verilen boşluklara, A sütundaki kelimelerden uygun olanların
numaralarını seçerek örnekte olduğu gibi eşleştiriniz.
|
A sütunu
|
B sütunu
|
|
1.
Laktoz (Örnek)
|
(1 )
Bir disakkarit çeşididir.
|
|
2. Kitin
|
( ) Enzimlerin
koenzim kısmıdır.
|
|
3. Kolesterol
|
( )Kanın
pıhtılaşmasında rol alan proteindir.
|
|
4. Fibrinojen
|
( )Böceklerin
dış iskeletinin yapısındaki polisakkarittir.
|
|
5. Vitamin
|
( )Mantarlarda
glikozun depo şeklidir.
|
|
6. Glikojen
|
( ) Bir steroid
çeşididir.
|
CEVAP:
|
A sütunu
|
B sütunu
|
|
1.
Laktoz (Örnek)
|
(1 )
Bir disakkarit çeşididir.
|
|
2. Kitin
|
(5) Enzimlerin koenzim kısmıdır.
|
|
3. Kolesterol
|
(4)Kanın pıhtılaşmasında rol alan
proteindir.
|
|
4. Fibrinojen
|
(2)Böceklerin dış iskeletinin
yapısındaki polisakkarittir.
|
|
5. Vitamin
|
(6)Mantarlarda glikozun depo şeklidir.
|
|
6. Glikojen
|
(3) Bir steroid çeşididir.
|
SORU 46. Polisakkaritler
yapısal ve deposal olarak gruplandırılabilir. Buna göre aşağıda verilen
polisakkarit çeşitlerini kaynağına göre yapı veya depo olma durumlarını
yazınız.
|
1. Nişasta
|
|
|
2. Selüloz
|
|
|
3. Glikojen
|
|
|
4. Kitin
|
|
CEVAP:
|
1. Nişasta
|
Bitkisel depo
polisakkariti
|
|
2. Selüloz
|
Bitkisel yapı polisakkariti
|
|
3. Glikojen
|
Hayvansal depo
polisakkariti
|
|
4. Kitin
|
Hayvansal yapı
polisakkariti
|
|