BİYOLOJİ PORTALI

10. SINIF EKSİK BASKINLIK, EŞ BASKINLIK ve ÇOK ALELLİLİK CEVAP ANAHTARI

1. Bir canlıda bir karakterin ortaya çıkmasında 4 alel görevlidir. Bu alellerin baskınlık durumu X1˃X2=X3˃X4 şeklinde olduğuna göre,

a. Bu canlı türünde kaç farklı fenotip bulunur?

Fenotip çeşidi= n + eşbaskınlık sayısı

-n= 4

-Eş baskınlık sayısı: 1

Fenotip çeşidi= 4+1=5

 

b. Bu canlı türünde kaç farklı genotip bulunur?

I. YOL: n(n+1)/2 formünlünde; 4(4+1)/2=10

II. YOL: Alel genlere sırasıyla 1’den itibaren numara verilir ve bu rakamlar toplanır.

Alel genler X1˃X2=X3˃X4 ise, 1+2+3+4 = 10

 

 

2.

Fenotip çeşidi= n + eşbaskınlık sayısı

I. Karakter için ; Eşbaskınlık sayısı: 4, n= 5

5+4=9

II. Karakter için; Eşbaskınlık sayısı: 1, n= 3

3+1=4

Her iki karakter için fenotip çeşidi: 9x4=36

 

 

 

3.

Birinci karakter için; 1+2+3= 6

İkinci karakter için; 1+2+3+4 = 10

Üçüncü karakter için; 1+2 = 3

Her üç karakter için; 6x10x3 = 180

 

 

4.Aşağıda bazı çaprazlama sonuçları verilmiştir. Buna göre hangi kalıtım modeline örnek verilebileceğini “+” ile belirleyiniz.

Çaprazlama sonuçları

Eş baskınlık

Eksik baskınlık

Kırmızı ve beyaz çiçekli aslan ağzı bitkileri çaprazlandığında oluşan F1 dölünün tamamı pembe çiçekli olur.

 

 

+

Endülüs tavuklarında siyah ve beyaz renkli bireyler çaprazlanırsa, oluşan yavruların tamamı mavi renkli olur.

 

+

Beyaz renkli ineklerle kırmızı renkli boğaların çaprazlanması sonucu oluşan yavruların tamamı demir kırı renginde olur.

 

+

M kan gruplu bir birey ile N kan gruplu bir birey çaprazlandığında, oluşan yeni bireylerin tamamı MN kan gruplu olur.

+

 

 

 

5.

 

6.

 

7. Aslan ağzı bitkisinde kırmızı ve beyaz çiçekli iki bitki çaprazlandığında F1’de pembe çiçekli bitkiler meydana geliyor.

Buna göre; Pembe çiçekli bir bitki ile beyaz çiçekli bir bitki çaprazlanırsa oluşan 1500 bitkinin kaç tanesi pembe çiçekli olur? Çaprazlama yaparak bulunuz.

-Kırmızı çiçek geni: K, kırmızı çiçek genotipi: KK

-Beyaz çiçek geni: B, beyaz çiçek genotipi: BB

-Pembe çiçek genotipi: KB

Pembe çiçekli x Beyaz çiçekli

KB x BB

Gametler

K

B

B

KB

BB

Oluşan fenotipler       

Pembe 1/2

Beyaz 1/2

Oluşan beyaz çiçekli bitki sayısı

1500.1/2=750

 

 

8. Tilkilerde Aa genotipi platin rengi, aa genotipi ise gümüş renk meydana getirirken AA genotipli genotipli bireyler embriyonik dönemde ölürler.

Buna göre, platin renkli tilkilerin kendi aralarında çiftleştirilmesinden oluşan ergin bireylerde fenotipik ayrışım oranını bulunuz.

Aa x Aa

Gametler

A

a

A

AA

Ölürler

Aa

Platin renkli

a

Aa

Platin renkli

Aa

Gümüş renkli

Fenotipik ayrışım oranı

2(Aa):1(aa)

 

 

9.

Pembe x Pembe

KB x KB

Gametler

K

B

K

KK

KB

B

KB

BB

Pembe çiçekli bitki oluşma oranı

%50

600 bitkiden pembe olması beklenen

300

175 pembe çiçekli olduğundan beklenenden eksik kalan

300-275=25

 

 

10.

 

11.

Açıklama: X için: n=3 ise 23=8 çeşit gamet oluşur.

Y ve Z haploittir. Gametlerini mitozla oluşturur. Dolayısı ile tek çeşit gamet oluştururlar.

Buna göre cevap: X ˃ Y = Z veya Y=Z˂X

 

12. n= 6

A. Genotip çeşidi sayısı

I. YOL: n(n+1)/2 formünlünde; 6(6+1)/2=21

II. YOL: Alel genlere sırasıyla 1’den itibaren numara verilir ve bu rakamlar toplanır. 1+2+3+4+5+6= 21

B. Fenotip çeşidi= n + eşbaskınlık sayısı

-Eş baskınlık sayısı: (X1=X2), (X3=X4), (X3=X5), (X4=X5) olmak üzere 4 olur. O halde; n=6; Eş baskınlık sayısı: 4

Fenotip çeşidi= 6+4=10

10. SINIF YAZILI SORULARI

KONU BAŞLIKLARI

POPÜLER KONULAR