Lizozom (İntihar Keseciği)

-Bitkiler hariç ökaryot hücrelerin çoğunda bulunur.

-Basit (ilkel) yapılı bitkilerde fitolizozom denilen lizozom benzeri yapılar vardır.

-Alyuvar hücreleri dışında bütün hayvan hücrelerinde bulunur.

-Sindirim (hidroliz) enzimlerini içeren, tek zarla çevrili organeldir.

-Hücre içi sindiriminde görevlidir.

-Lizozomlar en çok karaciğer hücrelerinde ve akyuvarlarda bulunur.

-Lizozom, hücre içinde yaşlanmış, yıpranmış ya da işlevini yitirmiş organelleri, hücredeki polimerleri sindirir.

-Organizmada ölüm ve bazı hastalık durumlarında hücre içi kontrol mekanizması bozulduğunda zar yapısı bozulur ve lizozom enzimleri serbest kalırsa hücre kendi kendini sindirerek ortadan kalkar. Bu olaya otoliz denir. Otoliz, hücrenin ölümüne sebep olur.

-Kurbağa larvasının kuyruğunun yok olmasında, hareketsiz kalan kasların erimesi, yaşlı dokuların, alyuvarların ve mikropların yok edilmesinde, embriyonik gelişim sırasında parmak aralarındaki perdelerin yok olmasında lizozom enzimleri etkilidir.

-Besinler, besin kofuluna alındıktan sonra lizozom keseleri bu kofullarla birleşir ve difüzyonla hücre zarından geçebilecek kadar küçük moleküllere parçalanır. Geride kalan atık maddeler yüksek organizasyonlu canlılarda birikir ve bir zaman sonra hücre yaşlanmasıyla birlikte lipofuksin pigmentinin oluşumu görülür. Biriken bu madde yaşlı bireylerin ellerinde, omuzlarında ya da yüzünde kahverengi lekeler oluşturur.

 

-Lizozom hücre içi sindirimini sağlar. Hücre dışı sindirime katılmaz. Lizozom, içinde bulunan sindirim enzimlerini kendisi değil, ribozom üretir.

Bu konunun tamamına aşağıdaki bağlantıdan ulaşabilirsiniz:

Sitoplazma ve Organeller (Ribozom, Lizozom, Golgi Cisimciği, Endoplazmik Retikulum, Koful, Mitokondri, Kloroplast, Kromoplast, Lökoplast, Peroksizom, Sentrozom (Sentriyoller), Hücre İskeleti, Çekirdek) (Hücre-4)